top of page

ERGENE KURAL KOYMA: Ebeveyn Ne Der, Ergen Ne Anlar?

Ergenlik dönemi, hayatın belki de en karmaşık ve dinamik evrelerinden biridir. Bu dönemde, çocuklar hızla büyürken ebeveynler de bu hızlı değişime ayak uydurmak ve çocuklarının bağımsız birer birey olarak gelişimlerini desteklemek zorundadırlar. Ancak, bu süreçte kurallar koymak ve bu kurallara uyulmasını sağlamak, ebeveynler için oldukça zorlayıcı olabilir. Ergenlerin bağımsızlık arayışları ile ebeveynlerin rehberlik çabaları arasında denge kurmak, zaman zaman sancılı bir yolculuğa dönüşebilir.

Ergenlik dönemi hem çocuklar hem de ebeveynler için büyük bir dönüm noktasıdır. Bu süreçte çocuklar, bağımsızlıklarını kazanma yolunda önemli adımlar atarken, ebeveynler de bu geçiş döneminde rehberlik yapma sorumluluğunu üstlenirler. Ancak, bu dönemde kurallar koymak ve bu kurallara uyulmasını sağlamak, bazen sanılandan daha zorlu olabilir.

İşte ergenlerle sağlıklı bir ilişki kurabilmek için dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar.

Ebeveyn Ne Der, Ergen Ne Anlar?
Ergenlik dönemindeki gençler, ebeveynlerinin söylediklerini çoğu zaman farklı bir şekilde algılar. Örneğin, “Derslerine çalışmalısın, notların önemli” şeklinde bir uyarı, bir ergen için “Sen yeterince başarılı değilsin” anlamına gelebilir. Bu, gençlerin gelişimsel süreçlerinden ve kimlik arayışlarından kaynaklanan bir durumdur. Bu nedenle, ergenlerle iletişim kurarken onların bakış açısını anlamaya çalışmak ve söylediklerinizin nasıl algılanabileceğini düşünmek son derece önemlidir.

Ergenlerle konuşurken açık, net ve pozitif bir dil kullanmak, onların söylediklerinizi daha doğru anlamalarına yardımcı olur. Örneğin, “Başarılı olmak için derslerine çalışman önemli, senin potansiyelini biliyorum ve başaracağına inanıyorum” demek, daha motive edici ve destekleyici bir yaklaşım olabilir.
Çiğnenebilecek Kurallar Koymaktan Kaçının

Kural koyarken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri, bu kuralların uygulanabilir ve mantıklı olmasıdır. Çoğu zaman, ebeveynler ergenlerin hayatını çok fazla kontrol etmek için katı kurallar koyarlar, ancak bu tür kurallar genellikle çiğnenmeye daha yatkın olur. Ergenler, adil ve mantıklı bulmadıkları kurallara uymak istemezler ve bu da hem ebeveynler hem de çocuklar arasında gerginlik yaratabilir.
Örneğin, “Saat 8’den sonra telefonunu kullanma” gibi katı bir kural, gençler tarafından mantıksız ve haksız olarak algılanabilir. Bunun yerine, “Akşam 10’dan sonra telefonun kapalı olmalı ki uyku düzenin bozulmasın” gibi esnek ama net bir kural koymak hem anlaşılır hem de uygulanabilir bir seçenek olabilir.

Ergenin Sesini Duyun ve Ona Güvenin
Ergenlik, bireylerin kendi kimliklerini bulma ve bağımsızlıklarını kazanma sürecidir. Bu süreçte gençlere güvenmek ve onların fikirlerini dikkate almak hem onların özgüvenini artırır hem de aile içinde daha sağlıklı bir iletişim kurulmasını sağlar.

Kurallar koyarken, ergenin fikirlerini ve isteklerini dinlemek ve bu doğrultuda ortak bir çözüm bulmak son derece önemlidir. Örneğin, akşam dışarı çıkma saatlerini belirlerken ergenin görüşlerini alarak bir uzlaşmaya varmak hem saygı duyduğunuzu gösterir hem de onların sorumluluk duygusunu geliştirir.

Açık ve Şeffaf Olun
Ergenlerle iletişimde açık ve şeffaf olmak, güvenin temelini oluşturur. Kuralların neden konulduğunu ve bu kuralların hangi amaca hizmet ettiğini açıklamak, gençlerin bu kurallara daha fazla saygı duymasını sağlar. Örneğin, “Eve geç gelmemen senin güvenliğin için önemli” gibi açıklamalar, kuralların arkasındaki mantığı anlamalarına yardımcı olur.

Tutarlı ve Adil Olun
Ergenlerin kurallara uymasını beklerken, ebeveynlerin de bu kuralları tutarlı bir şekilde uygulaması gerekir. Tutarsızlık, gençlerde kafa karışıklığına ve kurallara karşı saygısızlığa yol açabilir. Aynı zamanda, adil olmak da büyük önem taşır. Kurallar her çocuk için eşit bir şekilde uygulanmalı ve herhangi bir ayrım yapılmamalıdır.

Örnek Olun
Ebeveynlerin davranışları, ergenlerin kurallara uyma konusundaki tutumlarını doğrudan etkiler. Kendi koyduğunuz kurallara siz de uyarak onlara örnek olmalısınız. Örneğin, “Akşam yemeğinde telefon kullanılmayacak” kuralı koyduysanız, siz de bu kurala uymalı ve telefonu bir kenara bırakmalısınız. Bu, gençlere kurallara uyma konusunda pozitif bir örnek oluşturur.

Sonuç olarak,
Ergenlik dönemi, kurallar ve sınırlar konusunda zorluklar barındırsa da doğru bir iletişim ve anlayışla bu süreci daha sağlıklı bir şekilde atlatmak mümkündür. Ebeveynler olarak, ergenlerle konuşurken onların bakış açısını anlamaya çalışmak, mantıklı ve uygulanabilir kurallar koymak, gençlere güvenmek ve onlara örnek olmak, bu zorlu süreci hem sizin hem de onların daha kolay bir şekilde geçirmesini sağlayacaktır. Unutmayalım ki, ergenlerle sağlıklı bir ilişki kurmanın yolu, onların dünyasına empatiyle yaklaşmaktan ve onlara destek olmaktan geçer.
 
 

Prof. Dr. Dilek Şirvanlı Özen

Psikolog, Akademisyen, Ebeveyn Danışmanı, Çift ve Aile Danışmanı

İstanbul / Türkiye

 

Eğitimlerden ve blog yazılarından haberdar olmak için abone olabilirsiniz.

Abone olduğunuz için teşekkür ederiz!

  • LinkedIn
  • X
  • Instagram
bottom of page